Các doanh nghiệp xây dựng đang từng bước phục hồi sản xuất, kinh doanh

Những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, tình trạng chậm đóng BHXH kéo dài và có chiều hướng gia tăng của hàng chục đơn vị, doanh nghiệp không chỉ gây khó khăn cho việc thực hiện các chính sách an sinh xã hội mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

Nếu cuối tháng 12/2024, tổng số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN phải thu là 163.901 triệu đồng, tăng 29.194 triệu đồng, tương ứng tăng 21,7% so với cùng kỳ năm 2023. Tỷ lệ chậm đóng phải thu chiếm 3,79% so với dự toán thu năm thì bước sang tháng 1/2025 số tiền chậm đóng có xu hương tăng cao. Số tiền chậm đóng phải thu tính đến đầu tháng 2/2025 là 274.005 triệu đồng, tăng 78.100 triệu đồng (tăng 39,87%) so cùng kỳ năm trước.

Nguyên nhân số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN tăng cao do nhiều doanh nghiệp chưa khắc phục được số tiền chậm đóng phát sinh trước, trong và sau giai đoạn dịch bệnh, nay tiếp tục gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp do thiếu đơn hàng, cắt giảm lao động, hoạt động cầm chừng. Không ít doanh nghiệp chậm đóng với số tiền lớn và kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Các đơn vị này tuy đã được thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính hoặc chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an xem xét… nhưng vẫn chưa khắc phục. Nhất là những doanh nghiệp sản xuất các mặt hàng xuất khẩu của ngành may mặc, giày da, thủy sản, chế biến gỗ xuất khẩu, sản xuất vật liệu xây dựng… đang gặp khó khăn phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm lao động hoặc giải thể, phá sản; tạm ngừng hoạt động. Số tiền chậm đóng khó thu của 250 đơn vị phá sản, giải thể, mất tích, ngừng hoạt động lên tới 23.928 triệu đồng (bao gồm tiền lãi chậm đóng). Đến nay, chưa có văn bản quy phạm pháp luật quy định xử lý tiền chậm đóng BHXH khó thu của các đơn vị giải thể, phá sản, ngừng hoạt động, không còn kinh doanh tại địa chỉ đăng ký đã tồn tại qua nhiều năm. Một nguyên nhân khác nữa là một số chủ sử dụng lao động chưa có ý thức chấp hành luật BHXH, cố ý trốn đóng, chây ỳ hoặc sử dụng tiền bảo hiểm để làm chuyện khác…

Để khắc phục tình trạng chậm đóng bảo hiểm của các doanh nghiệp, cơ quan BHXH đã phối hợp với các địa phương, ngành hữu quan tăng cường thực hiện các biện pháp như: Tăng cường công tác truyền thông chính sách, pháp luật BHXH, BHYT; phân công cán bộ thu chuyên quản đơn vị thường xuyên đối chiếu, đôn đốc trực tiếp các đơn vị thực hiện trích nộp tiền BHXH, BHYT. Các tổ công tác trực tiếp đến làm việc tại đơn vị chậm đóng tiền để nắm bắt tình hình hoạt động và đôn đốc đơn vị nộp tiền theo quy định. Kiểm tra hồ sơ đóng BHXH, BHYT, BHTN (hậu kiểm) tại hơn 400 đơn vị sử dụng lao động; gửi thông báo kết quả đóng BHXH tới 4.418 đơn vị và rà soát dữ liệu thuế. Đẩy mạnh cải cách TTHC, GDĐT, ứng dụng CNTT trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN; tiếp tục triển khai có hiệu quả Đề án 06 của Chính phủ. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành tại các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng… Việc tăng cường thực hiện các biện pháp nói trên nhằm giảm thiểu tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, thực hiện có hiệu quả chính sách an sinh xã hội.