Thực hiện BHXH tự nguyện – khó khăn và thách thức

19/10/2022 10:27 AM


Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là hình thức bảo hiểm “mở” cho người nghèo, người cận nghèo, người lao động tự do có thu nhập thấp hoặc những người không làm việc tại các cơ quan, đơn vị mà có nhu cầu hưởng lương hưu khi tuổi già.

 

BHXH phối hợp với Bưu điện tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện và BHYT

Chính sách BHXH tự nguyện hướng tới các quyền lợi cho người tham gia, gồm: Chế độ hưu trí, chế độ tử tuất. Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng được tính bằng 22% mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.

Từ ngày 01/01/2022, theo quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2022-2025 tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ, mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/tháng. Mức thu nhập chuẩn nghèo đa chiều mới tăng lên gấp đôi nên mức đóng BHXH tự nguyện cũng tăng theo, điều này sẽ khó khăn hơn cho công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện. Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn, cụ thể: Bằng 30% đối với người thuộc hộ nghèo; bằng 25% đối với người thuộc hộ cận nghèo; bằng 10% đối với các đối tượng khác.

Trong 9 tháng đầu năm 2022, Bình Thuận có 10.097 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 38,4% kế hoạch; giảm 4.889 người so với cuối năm 2021. Như vậy, số người còn phải phát triển để đạt chỉ tiêu giao năm 2022 khoảng 16.174 người. Đây là một thách thức lớn trong ba tháng cuối năm của ngành BHXH và các địa phương. Có thể nói, công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng còn gặp nhiều khó khăn. Số người tham gia BHXH tự nguyện giảm 1.421 người (giảm 12,3%) so với cùng kỳ năm trước; giảm 4.889 người so với cuối năm 2021. Hầu hết các đơn vị phát triển và duy trì tỷ lệ người dân tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện đạt thấp (dưới 50 người/tháng). Việc điều chỉnh mức đóng BHXH tự nguyện từ ngày 01/01/2022 theo quy định về chuẩn nghèo đa chiều đã ảnh hưởng đến người tham gia BHXH tự nguyện do điều kiện kinh tế khó khăn, thu nhập hạn chế, không ổn định nên không tiếp tục tham gia hoặc không tham gia mới. Mặt khác, chính sách BHXH tự nguyện hiện nay chưa thật sự hấp dẫn, chế độ quyền lợi hưởng còn hạn chế nên người dân chưa đầu tư nguồn tài chính dài hạn để tham gia. Bên cạnh đó, do tác động của tình hình dịch bệnh, đời sống kinh tế và thu nhập của người dân ở vùng biển, vùng nông thôn, người lao động tự do gặp rất nhiều khó khăn, sản phẩm nông nghiệp đặc thù ở địa phương làm ra có giá cả thấp, không tiêu thụ được nên người dân không đủ khả năng để tiếp tục tham gia hoặc tham gia mới BHXH tự nguyện.

Hơn nữa, một bộ phận người dân nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHXH, BHYT chưa thật sự đầy đủ. Nhất là những người sống ở vùng kinh tế - xã hội khó khăn có tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào sự hỗ trợ của nhà nước. Hệ thống tổ chức dịch vụ thu chưa thật sự ổn định về điểm thu và nhân viên thu; một số điểm thu chưa đáp ứng theo yêu cầu trong công tác vận động, phát triển người tham gia BHXH, BHYT; chưa tổ chức theo dõi, đánh giá kết quả vận động, phát triển mới người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình của từng nhân viên thu BHXH, BHYT; chưa đầu tư thời gian cho việc vận động người tham gia đáo hạn, khai thác mới người tham gia BHXH tự nguyện; đa số nhân viên thu đang kiêm nhiệm nhiều việc, chưa bám sát địa bàn để vận động tuyên truyền, tư vấn trực tiếp…

Những tháng còn lại của năm 2022, BHXH Bình Thuận sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình, nhất là người dân sinh sống ở vùng khó khăn, miền núi; người dân thuộc các xã bãi ngang ven biển, người không còn thụ hưởng chính sách BHYT của nhà nước; tổ chức tư vấn trực tuyến, trực tiếp và hội nghị chuyên đề giúp người dân hiểu rõ ý nghĩa và lợi ích thực hiện chính sách BHXH tự nguyện.

                                                                                          

Lê Thanh