Rõ trách nhiệm các bên tham gia

Luật số 51/2024/QH15 Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật BHYT (Luật BHYT sửa đổi 2024) được thông qua là kết quả quá trình hoàn thiện chính sách pháp luật lĩnh vực BHYT. Từ năm 2008, Luật BHYT lần đầu tiên được ban hành là cơ sở pháp lý cao nhất để thể chế hóa quan điểm, định hướng của Chính phủ Việt Nam về phát triển BHYT. Năm 2014, Luật BHYT được sửa đổi, bổ sung theo hướng đảm bảo quyền lợi của người tham gia BHYT, tăng khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế có chất lượng, dần hướng tới công bằng, hiệu quả trong CSSK; nâng cao hiệu quả sử dụng BHYT… Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Luật BHYT đã gặp nhiều khó khăn thách thức, cần sửa đổi, bổ sung để phù hợp với thực tiễn.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa

Theo Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa, với mục tiêu tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định để thống nhất, đồng bộ với các luật có liên quan, khắc phục các bất cập của luật hiện hành có tính cấp bách, Luật BHYT sửa đổi 2024 đã bám sát những quan điểm tư tưởng của Hiến pháp 2013, các chủ trương, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước. Luật sửa đổi cũng có nhiều nội dung được sửa đổi, bổ sung để đồng bộ với Luật BHXH, Luật KCB và các luật khác có liên quan: “Trong quá trình xây dựng Luật BHYT sửa đổi, nhiều đề xuất của BHXH Việt Nam xuất phát từ thực tiễn triển khai, cơ bản đã được tiếp thu. Luật đã sửa đổi, bổ sung đối tượng tham gia, trách nhiệm đóng BHYT để đồng bộ với Luật BHXH; Sửa đổi quy định về KCB theo cấp chuyên môn kỹ thuật để đồng bộ với Luật KCB; Bỏ thủ tục chuyển tuyến với một số trường hợp bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo được lên thẳng cấp cơ bản, chuyên sâu để giảm thủ tục, tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT...”.

Đặc biệt, Luật BHYT sửa đổi bổ sung trách nhiệm của Bộ Y tế trong việc quy định đánh giá sự hợp lý của việc cung cấp dịch vụ KCB; bổ sung trách nhiệm của cơ quan BHXH trong việc kiểm tra hợp đồng KCB BHYT... Đây là những căn cứ quan trọng để cơ quan BHXH thuận lợi hơn trong thực hiện chức năng giám định BHYT. Hiện nay, quy định về chức năng giám định BHYT tại Luật BHYT 2014 đã yêu cầu cơ quan BHXH phải “đánh giá sự hợp lý của việc cung cấp dịch vụ y tế”, nhưng lại thiếu căn cứ để đánh giá “sự hợp lý” này. Những điểm mới trong Luật BHYT sửa đổi 2024 sẽ tháo gỡ những những “mâu thuẫn” về quy định này với các văn bản pháp luật liên quan đến công tác KCB và nhiệm vụ của người hành nghề y… từng là nguyên nhân chính dẫn đến rất nhiều vướng mắc giữa cơ quan BHXH và cơ sở KCB trong hoạt động giám định. Bên cạnh đó, quy định về liên thông kết quả xét nghiệm, cận lâm sàng giữa cơ sở KCB tương đồng chuyên môn là nội dung quan trọng, vừa giảm thời gian, công sức và chi phí đồng chi trả của người bệnh; đồng thời góp phần giảm lãng phí chi phí quỹ KCB BHYT.

Điểm đáng chú ý khác, trong Luật BHYT sửa đổi 2024 đã thay đổi cụm từ “tổ chức BHYT” thành “cơ quan BHXH”. “Điều này thể hiện rõ vai trò ngành BHXH Việt Nam, đồng thời chỉ rõ trách nhiệm của chúng ta trong công tác quản lý quỹ BHYT đảm bảo hợp lý, hiệu quả. Cùng với các nội dung mới trong Luật BHYT sửa đổi, yêu cầu chúng ta phải nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giám định. Hội nghị là cơ hội để cán bộ viên chức làm công tác thực hiện chính sách BHYT được lắng nghe và thảo luận về những điểm mới quy định tại Luật phục vụ quá trình tổ chức thực hiện chính sách BHYT đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT...”, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh.

Không làm gián đoạn quyền lợi KCB của người bệnh BHYT

Tại Hội nghị, đại diện Ban Thực hiện Chính sách BHYT và đại diện Ban Quản lý Thu- Sổ, thẻ đã trình bày cụ thể các điểm mới của Luật BHYT sửa đổi 2024, liên quan đến công tác giám định BHYT; và phát triển mở rộng các nhóm bắt buộc tham gia BHYT, được NSNN hỗ trợ tham gia…

Theo đó, về phạm vi mức hưởng, Luật BHYT sửa đổi đã mở rộng phạm vi hưởng, với việc quỹ BHYT thanh toán các chi phí KCB từ xa, hỗ trợ KCB từ xa, KCB y học gia đình, KCB tại nhà; tăng độ tuổi được quỹ BHYT chi trả chi phí điều trị lác, cận thị và tật khúc xạ mắt từ 6 đến dưới 18 tuổi. Mở rộng đối tượng, trường hợp được hưởng chi phí vận chuyển. Mở rộng mức hưởng lên 100% chi phí KCB đối với một số nhóm đối tượng quy định thuộc đối tượng tham gia BHYT bắt buộc; 100% chi phí KCB đối với trường hợp chi phí cho một lần KCB thấp hơn mức do Chính phủ quy định... Mở rộng các trường hợp tự đi KCB BHYT được tích lũy chi phí cùng chi trả để được hưởng 100% chi phí KCB khi tham gia BHYT 5 năm liên tục trở lên. Mở rộng các trường hợp tự đi KCB được quỹ BHYT thanh toán chi phí KCB BHYT 100% mức hưởng (không cần Phiếu chuyển cơ sở KCB) khi người bệnh được cơ sở KCB chẩn đoán xác định mắc một số bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, bệnh cần phẫu thuật hoặc sử dụng kỹ thuật cao theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế được KCB tại cấp cơ bản, chuyên sâu; KCB ngoại trú tại cơ sở KCB cấp cơ bản (hiện nay chỉ có BV huyện) sẽ được hưởng từ 50% đến 100% của mức hưởng theo lộ trình và quy định của CP... Luật BHYT sửa đổi điều chỉnh mức hưởng BHYT tại các cơ sở y tế theo 3 cấp của cơ sở KCB áp dụng quy định của Luật KCB, thay vì theo hạng BV như trước đây.

Ban Thực hiện chính sách BHYT cũng nhấn mạnh các quy định đảm bảo quyền lợi người tham gia BHYT mà BHXH các địa phương cần đặc biệt quan tâm. Đó là quy định cơ sở KCB được nhận thuốc, trang thiết bị y tế điều chuyển từ cơ sở KCB BHYT khác để điều trị cho người bệnh; cơ sở KCB được chuyển người bệnh hoặc mẫu bệnh phẩm đến cơ sở KCB khác đủ điều kiện để thực hiện dịch vụ cận lâm sàng... Bên cạnh đó, BHXH các địa phương cũng được giải thích rõ các quy định mới về tạm ứng, thanh quyết toán chi phí KCB BHYT; quy định về trách nhiệm của các cơ quan trong triển khai thực hiện chính sách BHYT (Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Cơ sở KCB, BHXH Việt Nam).

Làm rõ các quy định mới về các nhóm đối tượng đóng BHYT theo các quy định mới trong Luật BHYT sửa đổi, bài trình bày của Ban Quản lý Thu, Sổ-Thẻ hướng dẫn BHXH các địa phương cách thức triển khai, xác định mức đóng, trách nhiệm đóng của từng nhóm đối tượng; thứ tự đóng của người thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT khác nhau; cấp và trả thẻ BHYT; thời hạn lập hồ sơ tham gia BHYT; vấn đề chậm đóng BHYT; trốn đóng BHYT; xử lý vi phạm... Trả lời băn khoăn của nhiều địa phương (TP.Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Đăk lăk...) về các điểm mới này, Ban Quản lý Thu, Sổ-Thẻ cho biết, đơn vị này đang dự thảo bộ mã mới tương ứng với quyền lợi theo quy định mới được quy định tại Luật BHYT sửa đổi cho các nhóm đối tượng, lấy ý kiến góp ý của BHXH các địa phương để kịp thời hoàn thiện, triển khai đúng tiến độ.

Ông Lê Văn Phúc- Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT

Thay mặt Lãnh đạo BHXH Việt Nam kết thúc Hội nghị, Ông Lê Văn Phúc- Trưởng Ban Thực hiện chính sách BHYT cho biết: Nhiều vấn đề mới trong Luật BHYT sửa đổi cũng là những vấn đề phức tạp để triển khai hiệu quả trong thực tế, như việc điều chuyển thuốc, trang thiết bị y tế và người bệnh giữa các cơ sở y tế… BHXH Việt Nam sẽ tiếp nhận ý kiến đóng góp cũng như các phản ánh về khó khăn trong quá trình triển khai của BHXH các địa phương để tháo gỡ, tham gia cùng Bộ Y tế trong quá trình xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn phù hợp với thực tiễn.

Ông Phúc cũng nhấn mạnh: Một số quy định mới của Luật BHYT sửa đổi sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025 (liên quan cấp chuyên môn kỹ thuật KCB; mức hưởng BHYT) và các nội dung khác từ 1/7/2025. Để đảm bảo hoạt động đăng ký KCB BHYT ban đầu đúng quy định từ 1/1/2025, yêu cầu BHXH các địa phương đề nghị các cơ quan chức năng tại địa phương khẩn trương xếp các cơ sở y tế trên địa bàn theo cấp chuyên môn kỹ thuật của Luật KCB. Tuy nhiên, quyền lợi người tham gia BHYT vẫn phải được ưu tiên cao nhất, kể cả các trường hợp chưa xếp cấp kịp thời, cũng không làm gián đoạn quyền lợi KCB của người có thẻ BHYT.