Phiên họp tập trung thảo luận, đánh giá tình hình kinh tế - xã hội tháng 9 và 9 tháng năm 2024, đề ra nhiệm vụ công tác tháng 10 và Quý IV/2024; tình hình thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP năm 2024 của Chính phủ; tình hình phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công; tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia; công tác chỉ đạo điều hành của Chính phủ và một số nội dung quan trọng khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, nhiệm vụ cho tháng 10 và quý IV còn rất nặng nề trong bối cảnh quốc tế, trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu khai mạc phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, chúng ta đã đi qua 3/4 chặng đường của năm 2024, được xác định là năm tăng tốc, bứt phá trong thực hiện các mục tiêu Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, cũng là năm gặp rất nhiều khó khăn, thách thức.

Trong tháng 9 và từ đầu năm, Thủ tướng đánh giá tình hình quốc tế tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, nổi lên là cạnh tranh chiến lược gay gắt; xung đột leo thang ở Ukraine, Trung Đông và nhiều nơi. Giá vàng, xăng dầu, hàng hóa cơ bản, cước vận tải quốc tế biến động mạnh; tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu tư toàn cầu phục hồi chậm.

Các yếu tố an ninh phi truyền thống, nhất là già hóa dân số, cạn kiệt tài nguyên, thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, lương thực, an ninh mạng diễn biến phức tạp. Khoa học công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là xu thế lớn nhưng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức.

Trong nước, nền kinh tế tiếp tục chịu "tác động kép" của những yếu tố bất lợi từ bên ngoài và những hạn chế, bất cập nội tại kéo dài; trong khi đó, nước ta là nước đang phát triển, nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu, khả năng cạnh tranh hạn chế. Đặc biệt, cơn bão số 3 gây hậu quả nặng nề tại các địa phương phía bắc.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ, các cấp, các ngành, các địa phương đã nỗ lực vượt bậc, triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm các nhiệm vụ, giải pháp đề ra với phương châm "Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững", "chỉ bàn làm, không bàn lùi".

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, nỗ lực và quyết tâm cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, tình hình kinh tế - xã hội tiếp tục phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; 9 tháng năm 2024 tốt hơn 9 tháng của năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực.

Trong đó, tăng trưởng phục hồi mạnh, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Phản ứng chính sách, hành động của các bộ, ngành, địa phương là một điểm sáng, điểm nhấn của quý III và tháng 9, nhất là trước bão lũ vừa qua, các địa phương đã ứng phó và phục hồi nhanh.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, thể thao, y tế, giáo dục được quan tâm; an sinh xã hội được bảo đảm; đời sống người dân tiếp tục được cải thiện. Tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc được củng cố, phát huy, tinh thần "tương thân, tương ái" được thể hiện rõ.

Quốc phòng - an ninh, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; uy tín, vị thế đất nước tiếp tục được nâng lên.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng cho rằng còn nhiều tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc trên các lĩnh vực, do nhiều nguyên nhân như tình hình kinh tế thế giới còn bấp bênh, hậu quả bão số 3, những vướng mắc, bất cập về quy định pháp luật, cơ chế, chính sách, cải cách hành chính còn những rào cản, đời sống một bộ phận người dân, nhất là sau bão lũ còn khó khăn…

Thủ tướng nhấn mạnh, nhiệm vụ cho tháng 10 và quý IV còn rất nặng nề trong bối cảnh quốc tế, trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức; do đó, phải bám sát, đánh giá chính xác tình hình, phản ứng chính sách nhanh, kịp thời, hiệu quả; tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, tranh thủ các thời cơ phát triển, các thị trường, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, khắc phục hậu quả bão số 3, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, nhất là thể chế huy động nguồn lực.

Thủ tướng yêu cầu nỗ lực hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn để phấn đấu thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, trong đó mục tiêu quan trọng nhất là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát bội chi, nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo đảm quốc phòng và an ninh.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu đánh giá tình hình, chia sẻ những ấn tượng, cảm xúc, những băn khoăn, trăn trở về kết quả, thành tựu và tồn tại, hạn chế trong 9 tháng đầu năm; phân tích nguyên nhân của kết quả, thành tựu và tồn tại, hạn chế, cả nguyên nhân khách quan và chủ quan; rút ra những bài học kinh nghiệm; phân tích, dự báo bối cảnh, tình hình thời gian tới và đề xuất các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm.

Tình hình kinh tế - xã hội quý III và 9 tháng năm 2024 phục hồi tích cực

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, từ đầu năm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tập trung chỉ đạo, các cấp, các ngành, các địa phương triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các Nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội theo tinh thần chủ đề năm 2024 là: "Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tăng tốc sáng tạo, hiệu quả bền vững".

Theo đó, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Chính phủ điều hành tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược về thể chế, nguồn nhân lực và kết cấu hạ tầng, đặc biệt chú trọng rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, cơ chế, chính sách, với 9 Phiên họp Chính phủ chuyên đề xây dựng pháp luật, ban hành 122 Nghị định, 215 Nghị quyết, Thủ tướng Chính phủ ban hành 1.129 quyết định, 35 chỉ thị; tổ chức 03 phiên họp của Ban Chỉ đạo về rà soát, xử lý vướng mắc pháp lý do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban.

Bên cạnh đó, thúc đẩy khoa học công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, Đề án 06, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính,tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh, tôn vinh doanh nghiệp.

Cuộc họp được kết nối trực tuyến với 63 địa phương - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Đặc biệt, đẩy mạnh triển khai các dự án, công trình kết cấu hạ tầng chiến lược, nhất là các dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam; hoàn thành Dự án đường dây 500 kV mạch III…

Chính phủ cũng chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện tốt bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống Nhân dân; tập trung phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt là ứng phó, khắc phục hậu quả bão số 3; phát triển nhà ở xã hội; xóa nhà tạm, nhà dột nát.

Nhờ vậy, nhìn chung, tình hình kinh tế - xã hội tháng 9, quý III và 9 tháng năm 2024 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực, tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước; tính chung 9 tháng đạt nhiều kết quả quan trọng, cao hơn cùng kỳ trên hầu hết các lĩnh vực.

Tăng trưởng được thúc đẩy, quý sau cao hơn quý trước, 9 tháng cao hơn so với kịch bản đã đề ra: GDP Quý III tăng 7,4%, tính chung 9 tháng tăng 6,82%. Kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 9 tháng tăng 3,88%. An ninh năng lượng, an ninh lương thực được bảo đảm; cơ bản bảo đảm cân đối cung cầu lao động. Kim ngạch xuất khẩu tăng 15,4%, nhập khẩu tăng 17,3%; xuất siêu ước đạt 20,8 tỷ USD.

Các lĩnh vực dịch vụ, du lịch phục hồi mạnh, lượt khách quốc tế 9 tháng đạt trên 12,7 triệu, tăng 43,0%. Thu hút FDI 9 tháng đạt 24,78 tỷ USD, tăng 11,6%; vốn FDI thực hiện đạt 17,3 tỷ USD, tăng 8,9%, cao nhất 5 năm qua… Nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài thấp hơn nhiều so với ngưỡng cho phép.

Tình hình chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng an ninh được tăng cường; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh. Tổ chức thành công nhiều hoạt động đối ngoại của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước; ngoại giao kinh tế được đẩy mạnh; gìn giữ được môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển đất nước.

Với kết quả đó, nhiều tổ chức quốc tế đánh giá cao kết quả và triển vọng kinh tế Việt Nam. Trong đó, IMF nâng dự báo tăng trưởng của Việt Nam năm 2024 lên 6,1%; WB dự báo tăng 6,1%; ADB dự báo tăng 6%; Fitch Ratings dự báo Việt Nam tăng trưởng từ 6 - 7% trong trung hạn, mặc dù đánh giá tình hình thế giới, khu vực còn nhiều khó khăn.