Tuy nhiên, công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện thời gian qua, nhất là những tháng đầu năm 2023 còn gặp nhiều khó khăn, số người tham gia giảm do mức đóng BHXH tự nguyện điều chỉnh tăng theo quy định của Chính phủ, trong khi đó người tham gia BHXH tự nguyện có thu nhập thấp chưa có điều kiện tham gia hoặc đáo hạn lại. Cụ thể, tại Bình Thuận trong tháng 1/2023 số người tham gia BHXH tự nguyện là 10.327 người; giảm so với cùng kỳ năm 2022 3.854 người; tháng 2 giảm 1.177 người; tháng 3 giảm 1.258 người; tháng 4/2023 giảm 1.871 người. Như vậy, số người tham gia liên tục giảm; số còn phải thực hiện đến cuối năm 2023 là 4.968 người. Tỷ lệ bao phủ BHXH tự nguyện đến đầu tháng 5/2023 chiếm 1,43% lực lượng lao động.

Đức Linh tổ chức hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện

Nguyên nhân số người tham gia BHXH tự nguyện giảm sâu là do công tác truyền thông, vận động để người dân tiếp cận, nắm bắt kịp thời thông tin về chính sách BHXH đôi lúc, đôi nơi chưa sâu rộng, nội dung chưa thật sự phù hợp. Mức hỗ trợ của Nhà nước cho người tham gia BHXH tự nguyện còn thấp; trong lúc đó, nguồn ngân sách địa phương còn hạn chế, chưa hỗ trợ thêm mức đóng ngoài mức quy định của Nhà nước; chính sách BHXH tự nguyện chưa thật sự hấp dẫn. Mặt khác, tình hình dịch bệnh Covid-19 kéo dài đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp…

Để khắc phục những tồn tại nói trên, ngành BHXH phối hợp với các ngành, địa phương đẩy mạnh công tác truyên truyền, vận động thực hiện chính sách BHXH, BHYT; động viên và nâng cao ý thức trách nhiệm người dân, người lao động và người sử dụng lao động trong việc chủ động tham gia các chính sách an sinh xã hội. Tuyên truyền cho người dân hiểu rõ BHXH tự nguyện là chính sách ưu việt, nhân văn của Đảng và Nhà nước. Tham gia BHXH tự nguyện, người dân không chỉ được hỗ trợ mức đóng mà còn được hưởng nhiều quyền lợi thiết thực. Trong 4 tháng đầu năm 2023 ngành BHXH đã phối hợp các Khu Công nghiệp tổ chức tuyên truyền, đối thoại chính sách BHXH, BHYT cho 300 người lao động tại Công ty TNHH May Thuận Tiến; tổ chức hai hội nghị tuyên truyền, đối thoại chính sách BHXH, BHYT với 300 hội viên nông dân tại huyện Đức Linh và Tánh Linh; phối hợp với UBND các phường, xã, tổ chức hội nghị tuyên truyền, ra quân tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; đôn đốc các tổ chức dịch vụ thu tăng cường vận động người dân tham gia đáo hạn BHXH tự nguyện, BHYT dưới 3 tháng…

Để chính sách hấp dẫn hơn, mới đây tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi), các cơ quan chức năng đề xuất mở rộng, bổ sung chế độ, tăng quyền lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện. Theo dự thảo Luật, số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí sẽ giảm từ 20 năm xuống 15 năm, nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc quá trình tham gia không liên tục nên có thời gian đóng BHXH ngắn được hưởng lương hưu. Bên cạnh đó, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) cũng đề xuất bổ sung chế độ thai sản vào nhóm quyền lợi mà người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng khi lao động nữ sinh con hoặc khi lao động nam đang đóng BHXH mà có vợ sinh con… Điều kiện hưởng chế độ thai sản trong trường hợp này là người lao động phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Với việc tham gia BHXH tự nguyện, người lao động sẽ nhận được trợ cấp thai sản là 2 triệu đồng/con sinh ra.