Theo quy định của pháp luật, sau 01 năm nghỉ việc, nếu người lao động không tìm được việc làm mới, không tham gia BHXH tự nguyện thì đủ điều kiện làm thủ tục nhận BHXH một lần. Khi đó, người lao động nhận được một khoản tiền. Với số tiền này, người lao động có thể giải quyết khó khăn trước mắt hay tích lũy. Tuy nhiên, về lâu dài người lao động sẽ chịu nhiều thiệt thòi, vì ngay sau khi hưởng BHXH một lần, toàn bộ thời gian đã đóng BHXH trước đây không được bảo lưu. Khi về già, người lao động sẽ phải đối mặt với nhiều rủi ro như không có lương hưu, không có thẻ BHYT để khám, chữa bệnh khi ốm đau, bệnh tật, người thân không được hưởng chế độ tử tuất, mai táng phí khi người lao động không may qua đời…

Truyền thông tại KCN Sông Bình

Những người rút BHXH một lần, họ cho rằng có nhiều lý do, trong đó chủ yếu là vì họ coi đó là khoản tiền tiết kiệm nên muốn rút ngay hoặc sợ mất nên rút một lần cho chắc. Cũng có người cần khoản tiền đó để làm vốn mưu sinh nên chọn rút một lần... Nhưng nhìn chung, tất cả đều không nghĩ rằng khi về già mình sẽ là gánh nặng cho xã hội, cho con cháu. Còn người lao động khi tham gia BHXH, về già được hưởng lương hưu đảm bảo cuộc sống và được cấp thẻ BHYT miễn phí để được chăm sóc sức khỏe với mức hưởng 95% chi phí khám, chữa bệnh. Lương hưu được Nhà nước điều chỉnh định kỳ theo chỉ số giá tiêu dùng và mức tăng trưởng kinh tế, vì vậy, người hưởng lương hưu luôn được bảo toàn giá trị lương hưu, không gặp phải rủi ro khi đồng tiền mất giá. Khi người lao động qua đời, người lo mai táng sẽ được hưởng trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở tại thời điểm mất và thân nhân người lao động sẽ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hàng tháng nếu đủ điều kiện theo quy định.

Suy nghĩ chung của những người rút BHXH một là đến năm 62 tuổi (đối với nam) và 60 tuổi (đối với nữ) mới được vài trăm ngàn đồng tiền lương hưu mỗi tháng, không biết có đủ chi tiêu hay không, rồi không biết sống được bao lâu để hưởng?.  Cái chính là họ không nhìn thấy được con cháu sau này chắc gì đã lo cho cha mẹ, ông bà. Trong khi người già trên 60 tuổi cũng đâu còn sức mà làm việc nặng nhọc được nữa để tự kiếm tiền lo cho bản thân. Chưa kể, tới tuổi đó, bệnh tật phát sinh rất nhiều rồi thì lấy tiền ở đâu để chữa trị bệnh cho bản thân.

Ông Nguyễn Văn H, ở thôn Phú Sum, xã Hàm Mỹ, huyện Hàm Thuận Nam, trước đây ông H đã từng làm việc cho một Công ty và có tham gia BHXH bắt buộc được 15 năm, sau khi nghỉ việc ở Công ty, tôi vận động ông H tham gia BHXH tự nguyện và đã tham gia được 3 năm. Nhưng sau đó ông H đã quyết định rút BHXH một lần mặc dù tôi nhiều lần tuyên truyền, giải thích. Bây giờ, ở tuổi 65 nhưng ông H vẫn phải làm lao động để mưu sinh qua ngày, vừa nuôi vợ vừa lo cho hai đứa con học đại học. Bản thân ông H thì có nhiều chứng bệnh nhưng ông H cũng không dám nghỉ làm một ngày nào. Ông H nói rằng: "Trước kia, cứ nghĩ đơn giản là lấy một cục tiền cho chắc nên rút hết một lần, giờ mới thấy có lương hưu khi về già rất quan trọng”.

Chính sách BHXH đã đem lại cho người lao động những lợi ích rất lớn. Vì vậy, người lao động cần cân nhắc kỹ, trước khi quyết định nhận BHXH một lần, để tránh thiệt thòi sau này. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cũng đã đề xuất nhiều giải pháp nhằm tăng tính hấp dẫn, thu hút người lao động tham gia BHXH để hưởng lương hưu. Việc sửa đổi chính sách BHXH sẽ góp phần tăng mức độ hấp dẫn của chính sách BHXH cho người lao động  sẽ có thêm động lực tiếp tục bảo lưu, tích lũy thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, góp phần bảo đảm an sinh xã hội bền vững. Thực hiện đúng theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH.