Cân nhắc giảm số năm đóng BHXH tối thiểu

19/05/2021 02:03 PM


(tapchibaohiemxahoi.gov.vn) Bộ LĐ-TB&XH đang đề nghị xây dựng dự án Luật BHXH sửa đổi theo tinh thần Nghị quyết 28-NQ/TW. Trong đó, có đề xuất giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, đề xuất này cần phải được cân nhắc kỹ.

Bà Nguyễn Thị Lan Hương- nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Lao động và Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, việc giảm thời gian đóng BHXH không phải mới được đề xuất lần đầu. Việc giảm số năm đóng BHXH có những tác dụng tốt; song cũng nên cân nhắc thận trọng vì hiện tuổi thọ của Việt Nam đang dần cao lên, tuổi nghỉ hưu tăng và thời gian làm việc kéo dài hơn. “Một hệ thống BHXH linh hoạt hơn là cần thiết, còn thời gian đóng cần cẩn thận tính toán, vì khi đã hạ xuống thì muốn nâng lên rất khó, trong khi xu thế bây giờ là thời gian làm việc dài hơn”- bà Hương nhấn mạnh.

Bà Hương phân tích thêm, nếu rút ngắn số năm đóng BHXH- có thể nhìn thấy lợi ngay trước mắt, nhưng về lâu dài sẽ không bảo đảm chính sách hưu trí. Bởi xu hướng là phải tăng lên, chứ không phải giảm đi, nếu không tỷ lệ hưởng lương hưu sẽ thấp. “Một trong những điều quan trọng nhất của chính sách hưu trí là bảo đảm được mức sống tương đối cho người già khi không còn khả năng lao động. Nếu thời gian đóng BHXH thấp quá, sẽ kéo theo mức hưởng thấp thì mục tiêu bảo đảm an sinh xã hội của người về hưu sẽ không đạt được. Giảm số năm đóng ở đây chỉ có thể giải bài toán để NLĐ đỡ sốt ruột về thời gian đóng mà thôi. Thay vào đó, có thể duy trì thời gian đóng BHXH như hiện hành, duy trì một mức đóng thấp và yêu cầu bắt buộc tham gia”- bà Hương đề xuất.

Thực tế cho thấy, thời gian đóng BHXH đủ 20 năm chỉ mới là điều kiện cần để được hưởng chế độ hưu trí, bởi NLĐ còn phải thỏa mãn các điều kiện đủ khác như: Độ tuổi của nam/nữ; điều kiện, thời gian làm việc trong các môi trường độc hại, ngành nghề, sức khỏe… Vì thế, việc giảm thời gian đóng BHXH xuống 15 năm, hướng tới 10 năm để hưởng chế độ hưu trí như một số nước (chỉ 10 năm) thì cần phải tính toán thận trọng, khoa học. Bởi với thời gian đóng 10 năm, sẽ rất khó để có mức lương hưu đảm bảo đủ sống; mà để có mức lương hợp lý lại cần phải có cơ chế đóng mức bao nhiêu, cách đóng như thế nào. Tính chất chia sẻ trong chính sách BHXH là chia sẻ các chế độ ngắn hạn (ốm đau, thai sản, DS-PHSK); còn chính sách hưu trí luôn cần phải đảm bảo công bằng, bình đẳng trong đóng-hưởng.

PV