Đó là ý kiến của Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu tại Hội thảo lấy ý kiến về “sửa đổi, bổ sung quy định hoạt động đại lý thu BHXH, BHYT; xây dựng tài liệu quy trình khai thác, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT”, vừa diễn ra hôm nay (23/7) tại tỉnh Khánh Hòa. Cùng tham dự Hội thảo còn có đại diện Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam, BHXH và Bưu điện các tỉnh phía Nam, cùng một số đại lý thu…

Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu phát biểu tại Hội thảo

Theo Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu, trong những năm qua, với các “cánh tay nối dài” là những đại lý thu, ngành BHXH đã đạt nhiều kết quả khả quan trong phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, đã nảy sinh nhiều vấn đề mới liên quan đến tính pháp lý trong thực hiện; nhiều phương pháp khai thác, phát triển đối tượng giờ không còn phù hợp với thực tiễn; một số cách thức truyền thông chưa đúng chỗ, đúng nơi, chưa thu hút được toàn diện đối tượng… Bên cạnh đó, Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH đã đặt ra yêu cầu cho ngành BHXH phải hướng đến sự năng động hiện đại, nên cần phải sửa đổi cách làm.

Hiện nay, các đại lý thu đang thực hiện nhiệm vụ theo Quy định hoạt động đại lý thu BHXH, BHYT ban hành kèm theo Quyết định số 1599/QĐ-BHXH ngày 28/10/2016 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Quá trình thực hiện đến nay đã bộc lộ khá nhiều bất cập. Đơn cử: Hiện nay cả nước với trên 12.000 đại lý và trên 52.000 nhân viên đại lý thu. Nhưng, có nhiều tỉnh thành vẫn chưa nắm được ai phát triển được nhiều, có ai không phát triển được đối tượng nào? Do đó, yêu cầu đặt ra là ngành BHXH phải giám sát, phải nắm được từ cấp xã có bao nhiêu đại lý thu, có quyền không ký kết với các đại lý thu không hiệu quả; đồng thời phải quản lý các đại lý, nhân viên bằng công nghệ…

“Chính vì vậy, dự thảo về quy định này cần nhấn mạnh BHXH phải là người chủ động, tuyển chọn, theo dõi đôn đốc đại lý. BHXH tỉnh, huyện phải biết có bao nhiêu đại lý, mỗi đại lý có bao nhiêu nhân viên. Ngành BHXH phải cần những “cánh tay nối dài” là các đơn vị công, DN, đại lý, chứ không thể “khoán trắng” cho các đơn vị. Phải kiểm tra, giám sát; phải đặt trách nhiệm để coi nhân viên đại lý như người của BHXH. Để đại lý khi đến với người dân họ không quan tâm là ai, mà chỉ đang làm cho cơ quan BHXH, lo chính sách cho họ”-Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu nhấn mạnh.

Đại biểu tham gia đóng góp ý kiến

Là đơn vị chủ trì thực hiện soạn thảo dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định hoạt động đại lý thu và xây dựng tài liệu quy trình khai thác, phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT, ông Dương Văn Hào- Trưởng ban Thu (BHXH Việt Nam) cho rằng, sau quá trình dài nghiên cứu và xây dựng, dự thảo cơ bản đã nhận được sự đồng thuận cao. Nhiều vấn đề mới, phù hợp thưc tiễn như: Bổ sung quy định về quyền và trách nhiệm của đại lý thu, nhân viên đại lý thu cụ thể, rõ người rõ việc hơn, gắn kết trách nhiệm giữa các bên trong quy trình tổ chức thực hiện.

Về quyền, đại lý thu thêm 5 quyền và nhân viên đại lý thu có 3 quyền. Hoặc thời hạn của hợp đồng đại lý thu được quy định chung là 1 năm áp dụng chung cho tất cả các loại hình. Quy định về hình thức đại lý thu nộp tiền đóng cũng được thông qua ứng dụng trực tuyến. Quy định mới về nội dung đào tạo, bồi dưỡng sát hạch và cấp thẻ nhân viên đại lý thu... Đây được coi là quy định khung để BHXH tỉnh, huyện làm căn cứ xây dựng kế hoạch đào tạo nhân viên.

Về hệ thống biểu mẫu, sẽ thiết kế bổ sung các biểu mẫu tích hợp trong phần mềm quản lý thu SMS. Với biểu mẫu mới này, ngành BHXH sẽ nắm tốt hơn, cũng như theo dõi chặt chẽ quá trình tham gia BHXH, BHYT của người dân. Về công tác khen thưởng và xử lý vi phạm của BHXH Việt Nam và BHXH các tỉnh cũng được quy định rõ ràng.

Về quy trình khai thác, phát triển đối tượng tham gia, theo ông Dương Văn Hào, trước đây cách tiếp cận, vận động bằng tờ rơi và do nhiều chỗ làm nên người dân không hoàn toàn tin tưởng. Do đó, hiện nay, tờ rơi phải có dấu đỏ của cơ quan BHXH- tăng tính trách nhiệm để người dân tin tưởng. Các quy trình mới như công tác tiếp cận khách hàng; gặp gỡ trao đổi, tư vấn cho khách hàng; thuyết minh trình bày về giải pháp… cũng được rõ ràng hơn.

Tham gia đóng góp vào dự thảo, đại diện BHXH và Bưu điện một số tỉnh, thành đã chỉ rõ một số điểm chưa rõ, chưa phù hợp. Theo bà Phạm Ánh Tuyết- Trưởng phòng Quản lý Thu (BHXH tỉnh Long An), dự thảo lần này không còn khái niệm cộng tác viên, nhưng trong thực tiễn, BHXH tỉnh Long An thấy lực lượng cộng tác viên hiện rất lớn, tham gia vào các khâu trong tuyên tuyền, vận động và rất hiệu quả. Vì vậy, đề nghị đưa lực lượng này vào dự thảo và đặt ra các tiêu chí cho họ. Ngoài ra, cần cụ thể hóa hơn nữa công tác chăm sóc đối tượng đã tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; phân cấp quản lý đại lý thu theo hợp đồng đã ký, mở rộng thêm địa bàn. Việc quy định khống chế độ tuổi tối đa (trên 65 tuổi) đối với đại lý thu cũng không hợp lý, bởi nhiều người đã làm lâu năm có kinh nghiệm, nên khả năng vận động, tuyên truyền vẫn rất khả quan, thậm chí cao hơn những người khác...

Đồng quan điểm, đại diện BHXH tỉnh Đắk Lắk cũng cho rằng, trên địa bàn tỉnh có nhiều người làm đại lý trên 65 tuổi nhưng có uy tín và làm tốt nhiệm vụ. Vì vậy, BHXH Việt Nam nên nghiên cứu về độ tuổi, có thể cho Giám đốc BHXH huyện thẩm định. Ngoài ra, không nên giao UBND xã làm đại lý, vì đây là cơ quan hành chính; nên tiếp tục ràng buộc người làm đại lý thu phải bắt buộc tham gia BHXH, BHYT- vì họ mới nắm rõ các quy định, vấn đề mình đang giới thiệu đến người dân...

Đại diện BHXH tỉnh Kiên Giang cũng đề xuất, dự thảo cần quy định cam kết bồi thường chặt chẽ hơn nữa. Đơn cử, vừa qua ở Kiên Giang xảy ra trường hợp chủ đại lý ôm tiền đóng BHXH, BHYT bỏ trốn. Hỏi UBND xã thì UBND không chịu trách nhiệm vì chỉ là bên giới thiệu. UBND huyện cũng nói không có nguồn bồi thường. Trong khi đó, việc kiện lại không được, vì đối tượng đã bỏ trốn…

Theo ông Lê Hùng Chính- Phó Giám đốc quản lý và điều hành BHXH tỉnh Khánh Hòa, tại Khánh Hòa có 2 đơn vị là Liên minh HTX và Trung tâm DVVL tỉnh muốn ký hợp đồng đại lý thu cho cơ quan BHXH. Tuy nhiên, họ có được làm hay không thì trong dự thảo chưa đề cập đến. Ông Chính cũng cho rằng, dự thảo cần đưa ra các quy định chặt chẽ hơn để kiểm soát các đại lý trục lợi, lạm dụng gây thất thoát quỹ BHXH và ảnh hưởng đến thực hiện chính sách.

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Chu Thị Lan Hương- Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam cho biết, dự thảo đã giải quyết được cơ bản các vướng mắc của hệ thống Bưu điện. Theo đó, những thay đổi tương đối hợp lý, phù hợp với thực tiễn. Hiện nay, Bưu điện đang xây dựng các phần mềm để quản lý, khuyến khích các đối tượng tham gia lâu dài, ổn định. Đồng thời, sẽ phối hợp cùng với Trung tâm CNTT của BHXH Việt Nam hoàn thiện các phần mềm nhằm thực hiện tốt nhất công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT...

Đánh giá cao ý kiến đóng góp của các đại biểu, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu nhấn mạnh, BHXH và Bưu điện các tỉnh, thành cần phải sớm hoàn thiện các đánh giá, góp ý; đồng thời các vụ, ban nghiệp vụ của BHXH Việt Nam cần chủ động phối hợp với Ban Thu nhanh chóng hoàn thiện dự thảo. Bên cạnh đó, trong quý III phải hoàn thiện và phát hành cuốn cẩm nang giúp các địa phương áp dụng vào thực tiễn công việc.