Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ lực lượng lao động trong các đơn vị, doanh nghiệp tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) chưa đạt yêu cầu. Đến đầu tháng 3/2024 toàn tỉnh có 98.369 người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 94,4% kế hoạch năm; giảm 567 người (giảm 0,6%) so với tháng trước; tăng 1.873 người (tăng 1,9%) so với cùng kỳ năm 2023. Số người tham gia BHTN là 89.905 người, đạt 93,9% kế hoạch năm; giảm 551 người (giảm 0,6%) so với tháng trước; tăng 2.027 người (tăng 2,3%) so với cùng kỳ năm 2023. Như vậy, số người tham gia BHXH bắt buộc có tăng so với cùng kỳ năm trước, song giảm so với tháng đầu năm 567 người. Từ nay đến cuối năm 2024 còn phải phát triển 5.831 người mới đạt chỉ tiêu. Tỷ lệ bao phủ BHXH, BHTN của lực lượng lao động trong độ tuổi còn thấp.

Nguyên nhân những tháng đầu năm 2024, số người tham gia BHXH bắt buộc, BHTN tăng chậm là do tình hình sản xuất kinh doanh của các đơn vị, doanh nghiệp (DN) gặp khó khăn. Nhất là DN sản xuất các mặt hàng xuất khẩu của ngành may mặc, giày da, thủy sản, chế biến gỗ xuất khẩu, sản xuất vật liệu xây dựng…thiếu đơn hàng gia công, sản xuất, nên cắt giảm lao động, hoạt động cầm chừng hoặc giải thể, phá sản, tạm ngừng hoạt động, để tiền chậm đóng kéo dài. Có nhiều DN chậm đóng với số tiền lớn và kéo dài nhiều tháng, nhiều năm. Mặt khác, hiện toàn tỉnh có 365 đơn vị phá sản, giải thể, mất tích, ngừng hoạt động với tổng số tiền chậm đóng 16.370 triệu đồng, chiếm 7,2% trên tổng số tiền chậm đóng, số tiền này không có khả năng thu hồi, nhưng chưa có văn bản hướng dẫn xử lý. Vì vậy, đã ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ và số người tham gia BHXH, BHTN giảm. Bên cạnh đó, số đơn vị mới thành lập đa số có quy mô nhỏ, siêu nhỏ; sử dụng lao động mùa vụ, lao động thuê mướn, đơn vị hợp đồng dịch vụ, lao động làm việc không đủ thời gian trong tháng; người cao tuổi đã hưởng chế độ BHXH, lao động công nhật, thời vụ, khoán việc hoặc công việc không ổn định... nên số lao động tham gia BHXH tăng mới không nhiều…

Để khắc phục tình trạng nói trên, thời gian qua cơ quan BHXH đã tăng cường công tác hậu kiểm; thanh tra chuyên ngành theo kế hoạch và thanh tra đột xuất để phát hiện, thu hồi tiền chậm đóng và phát triển NLĐ tham gia BHXH bắt buộc. Qua thanh tra tại 10 đơn vị đã yêu cầu người sử dụng lao động khắc phục tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT hơn 24.463 triệu đồng. Yêu cầu các đơn vị truy đóng BHXH, BHTN, BHYT cho 06 lao động, tổng số tiền truy đóng phải thu là 616 triệu đồng. Trong thời gian tới, cơ quan BHXH tiếp tục đẩy mạnh công tác thu BHXH, BHYT, BHTN theo kế hoạch; tăng cường công tác hậu kiểm. Tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT của các đơn vị; theo dõi, xử lý kết luận sau thanh tra, kiểm tra. Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, tăng cường giao dịch điện tử trong việc tiếp nhận, giải quyết hồ sơ BHXH, BHYT, BHTN tại Bộ phận một cửa cấp tỉnh, cấp huyện và Trung tâm hành chính công của tỉnh; tăng cường ứng dụng CNTT vào hoạt động quản lý; tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Đề án 06; theo dõi và trả lời phản ánh của người dân, đơn vị trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia kịp thời, đúng quy định. Đồng thời, rà soát trên cơ sở dữ liệu cơ quan Thuế và sở Kế hoạch - Đầu tư cung cấp để phát triển số người tham gia BHXH bắt buộc.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp nói trên, hy vọng những tháng tới số lao động tham gia BHXH bắt buộc sẽ tăng theo kế hoạch. Phấn đầu đến năm 2025 đạt tỷ lệ bao phủ BHXH, BHTN theo Nghị quyết 28-NQ/TW (khoảng 45% LLLĐ tham gia BHXH và 35% LLLĐ tham gia BHTN).