Sau 15 năm triển khai thực hiện Luật BHYT, chính sách BHYT từng bước phát triển và đạt được những thành tựu quan trọng, khẳng định tính đúng đắn và phù hợp trong việc lựa chọn tài chính y tế thông qua BHYT cũng như thể hiện quyết tâm của Đảng và Nhà nước trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân...

Nhìn lại những kết quả đã đạt được trong quá trình triển khai thực hiện Luật BHYT, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, bên cạnh nỗ lực của ngành Y tế và ngành BHXH Việt Nam, còn có sự chung tay của cả hệ thống chính trị trong xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật BHYT; đặc biệt là sự chỉ đạo sát sao của các bộ, ban, ngành và UBND các cấp. Vì thế, công tác BHYT đã đạt được những kết quả quan trọng. Tỷ lệ bao phủ BHYT gia tăng nhanh chóng, tính đến cuối năm 2023 đã đạt 93,35% dân số, tương ứng với trên 93,6 triệu người tham gia. Riêng năm 2023, cả nước đã có 174,8 triệu lượt người KCB BHYT với số tiền do quỹ BHYT chi trả khoảng 124.300 tỷ đồng...

Cùng với đó, quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được mở rộng, việc tiếp cận dịch vụ KCB BHYT ngày càng thuận lợi. Danh mục thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn, tuyến chuyên môn kỹ thuật vừa đảm bảo quyền lợi của người có thẻ BHYT, vừa là yêu cầu nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của cơ sở y tế.

Việt Nam là quốc gia đứng thứ 15 trên thế giới về dân số và đang bước vào giai đoạn già hóa dân số. Cùng với đó, mô hình bệnh tật thay đổi, gia tăng các bệnh không lây nhiễm, nhu cầu điều trị ngày càng tăng và khuynh hướng điều trị đòi hỏi theo xu hướng tiên tiến để bảo đảm quyền bình đẳng mọi người dân trong chăm sóc, bảo vệ sức khỏe; được bình đẳng về trách nhiệm tham gia và quyền lợi được hưởng trong KCB BHYT và tiếp cận các dịch vụ có liên quan.

Những năm qua, nhiều văn bản của Đảng đã xác định rõ phương hướng, nhiệm vụ và các mục tiêu cụ thể liên quan đến lĩnh vực BHYT. Bên cạnh đó, một số nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đều có các nội dung định hướng hoàn thiện pháp luật BHYT. Đây là cơ sở chính trị và pháp lý quan trọng để tiếp tục sửa đổi, bổ sung Luật BHYT. Có thể kể đến như: Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới; Chỉ thị số 25-CT/TW ngày 25/10/2023 của Ban Bí thư về tiếp tục củng cố, hoàn thiện, nâng cao chất lượng hoạt động của y tế cơ sở trong tình hình mới; Nghị quyết số 99/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về giám sát chuyên đề về việc huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19...

"Các định hướng, chiến lược của Đảng và Quốc hội cần phải được thể chế vào Luật để có hiệu lực pháp lý cao và bảo đảm các quyền, lợi ích của người dân liên quan đến BHYT. Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, thời gian qua, Bộ Y tế đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT"- Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Trong quá trình xây dựng, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan rà soát và thống nhất hoàn thiện hồ sơ theo hướng tập trung sửa đổi, bổ sung tối đa những vấn đề vướng mắc, bất cập phát sinh có tính cấp bách; một số vấn đề đã có đầy đủ thông tin, dữ liệu và đạt được sự đồng thuận cao; cập nhật, pháp điển hóa một số nội dung đã được quy định tại các văn bản pháp luật có liên quan. Đặc biệt là sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật BHYT có liên quan tới việc thay đổi các quy định về tiền lương theo quy định tại Nghị quyết số 27-NQ/TW của BCH Trung ương và quy định về cấp chuyên môn kỹ thuật theo quy định của Luật KCB 2023 để có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025.

Bà Trần Thị Trang- Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) cho biết: Có 4 nhóm chính sách được tập trung trong lần sửa đổi này. Thứ nhất là điều chỉnh đối tượng tham gia BHYT đồng bộ với các quy định của pháp luật có liên quan. Thứ hai là điều chỉnh phạm vi quyền lợi BHYT phù hợp với mức đóng, cân đối quỹ BHYT và yêu cầu chăm sóc sức khỏe trong từng giai đoạn. Thứ ba là điều chỉnh các quy định về BHYT có liên quan theo cấp chuyên môn kỹ thuật KCB và phát huy vai trò của y tế cơ sở trong chăm sóc sức khỏe ban đầu và KCB BHYT. Thứ tư là phân bổ sử dụng quỹ BHYT hiệu quả.

Vụ trưởng Vụ BHYT phân tích thêm, việc tập trung vào những chính sách này nhằm bảo đảm người dân được tham gia BHYT theo nhóm đối tượng phù hợp và bảo đảm quyền lợi BHYT phù hợp với nhu cầu của người dân trong chăm sóc sức khoẻ, yêu cầu chuyên môn cũng như khả năng chi trả của quỹ BHYT. Đồng thời, tạo công bằng, thuận lợi cho việc cung ứng, sử dụng dịch vụ KCB BHYT; nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, quan tâm đến chăm sóc sức khỏe ban đầu, góp phần quản lý toàn diện sức khỏe người dân; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ BHYT; đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành có liên quan tới BHYT. Việc điều chỉnh chi phí quản lý quỹ BHYT để tăng chi trực tiếp cho KCB và cập nhật quy định về tiền lương làm căn cứ đóng BHYT. Bộ Y tế sẽ bắt tay vào hoàn thiện các Nghị định, Thông tư hướng dẫn thi hành Luật để ngay từ đầu năm 2025 đồng bộ thi hành cùng một số văn bản khác.

Bên cạnh đó, việc sửa đổi Luật BHYT lần này cũng nhằm khắc phục những tồn tại, bất hợp lý mang tính cấp bách sau 15 năm thực hiện Luật BHYT; cụ thể hóa, kế thừa chọn lọc những quy định đang phát huy hiệu quả trong thực tiễn, phù hợp với điều kiện kinh tế- xã hội, tạo hành lang pháp lý thuận lợi trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT.